#17 Trải nghiệm đọc, EQ và kiến thức mới
10 điều đáng chia sẻ trong tháng 03.
Chào bạn,
Nhìn thấy lời tựa của bức thư này bạn có thấy là lạ không?
Lấy cảm hứng từ chuỗi Newsletter 10 things worth sharing this week của Austin Kleon (tác giả cuốn sách Steal Like An Artist), viết về 10 điều đáng chia sẻ trong một tuần của anh, mình cũng thử nghiệm một dạng ý tưởng tương tự cho các bức thư dài định kì mình đang gửi.
Đó là chia sẻ lại những thông tin, kiến thức, mẩu chuyện mình đã tiếp nhận trong một tháng và tổng hợp lại vào bức thư cuối cùng của mỗi tháng đó.
Vì sao mình thấy ý tưởng này phù hợp với định hướng chung của blog hiện tại:
Đọc - nghe - viết chủ động là các cách thức mình đang rèn luyện để tự học và phát triển bản thân. Mình tin rằng việc chia sẻ, viết lại theo cảm nhận của bản thân sẽ giúp mình chiêm nghiệm và rút ra được nhiều góc nhìn mới.
Cho đi ở hiện tại để đổi lấy nhiều điều trong tương lai. Đây cũng là suy nghĩ mình luôn theo đuổi trong nhiều hoạt động và việc chia sẻ cho bạn các giá trị phù hợp trong từng bức thư cũng là một việc có ý nghĩa tương tự. Mình mong rằng các nội dung này sẽ tiếp tục mang đến cho bạn nhiều điều thú vị.
Nào mình hãy đến 10 điều đáng để chia sẻ lại cho bạn cùng biết dựa vào các nguồn thông tin mình đã tiếp nhận trong tháng 03 này.
Tháng 03 này là tháng đầu tiên mình thử việc ở môi trường mới. Dù vẫn là vị trí chuyên môn cũ với các mảng công việc gần tương tự nhưng mình phải tiếp xúc lại từ đầu với thị trường và loại sản phẩm khác hẳn đó là về Thời trang.
Mình bắt đầu tìm kiếm tất cả nguồn tài liệu, thông tin về Ecommerce & Marketing cho Fashion Brand ở thị trường nước ngoài. Trong đó, mình ấn tượng nhất với Newsletter DTC (fashion) Decoded của chị Alexandra Greifeld, là các bài viết chuyên môn về Ecom và Digital marketing dành riêng cho thị trường thời trang.
Bài viết The 3 Stages Of Growth For Fashion Brands ở đây đã giúp mình hệ thống được rõ ràng các giai đoạn phát triển của một thương hiệu thời trang cơ bản. Và càng giúp mình vỡ ra rằng thị trường thời trang khác hẳn so với các thị trường Ecom khác, không thể gắn các cách tiếp cận hay phương pháp chung vào thời trang được.
“Mỗi quyển sách với tôi là một chuyến đi.” Mình hoàn toàn đồng ý với tất cả cảm nhận và quan điểm của chị Khải Đơn trong bài viết Tại sao đọc [sách] là trải nghiệm vô giá?. Trong khi ngoài kia hướng dẫn nhau dùng AI để tóm tắt sách, nhiều podcast đọc sách hộ được đề xuất liên tục để giúp người đọc tiết kiệm thời gian thì mình vẫn muốn tận hưởng trải nghiệm đọc từng cuốn sách. Dù có cuốn mình đọc được đầy đủ, có cuốn chỉ đọc được vài chương, có cuốn đọc xong cũng không đọng lại gì nhưng mình thấy tận hưởng khi được bước vào thế giới riêng của từng trang sách.
Mình đã chia sẻ bài viết Những điều Google dạy tôi về năng suất của anh Quang Hoang trên notes hàng tuần rồi và mình tiếp tục đề xuất cho bạn nên đọc bài viết này lần nữa. Vì các thông tin chia sẻ ở đây được cấu trúc theo các phương trình toán học rất thú vị và dễ nhớ (nếu bạn quen Toán). Mình ấn tượng nhất với ý sắp xếp ưu tiên trong công việc, “giữa muôn vàn công việc ở công ty, chúng ta nên ưu tiên những việc có hệ số đòn bẩy cao nhất.”
Mình để ý bản thân có một trạng thái đó là khi được giao deadline hoàn thành một task mà đến cuối ngày vẫn chưa xong. Dù có mệt mỏi, buồn ngủ đến thế nào hay cả sếp cũng gia hạn deadline sang ngày mai thì mình vẫn không yên tâm đi ngủ khi chưa hoàn thành xong task đó.
Khi đang nghe một video trên Youtube thì mình đã phát hiện ra trạng thái cụ thể đó có tên gọi riêng là Hiệu ứng Zeigarnik. Điều này liên quan đến cách hoạt động của trí nhớ ngắn hạn trong bộ não. Người bình thường phải cố gắng lưu giữ thông tin trong trí nhớ ngắn hạn bằng cách liên tục kéo nó trở lại nhận thức của chúng ta, cho đến khi ta hoàn thành được công việc đó.
Ai cũng từng biết đến EQ là trí tuệ cảm xúc, quan trọng không kém gì với IQ (trí thông minh) của con người. Nhưng để hiểu rõ về định nghĩa, tầm quan trọng và đặc điểm của người có EQ cao thì bây giờ mình mới được phổ biến cụ thể trong video về 12 traits emotionally intelligent people share của Daniel Goleman (cha đẻ cuốn sách Emotional Intelligence và là người giúp phổ biến cụm từ này từ năm 1995).
Video dài gần 12 phút đã tổng hợp hết tất cả thông tin cơ bản nhất cần nắm về Trí tuệ Cảm xúc. Trong đó nhấn mạnh sự khác biệt giữa người giỏi nhất với người lãnh đạo (leader) trong sự nghiệp và EQ có thể phát triển, uốn nắn theo từng giai đoạn cuộc sống. Xem xong video này là mình quyết định bỏ giỏ hàng cuốn sách EQ của ông để đọc thêm chi tiết luôn.
Trong một thế giới đầy cạnh tranh hiện nay, dù là thương hiệu cũ hay mới đều tìm cách làm nổi bật lợi thế cạnh tranh của họ trước các đối thủ còn lại. Nhưng càng phát triển, thương hiệu càng khó giữ được lợi thế cạnh tranh, trừ khi họ tìm cách bảo vệ nó. Mình đã được giới thiệu về “guardrails” của các thương hiệu lâu dài trong bài viết physics x branding của Michelle Wiles.
Đọc xong bài này, mình củng cố quan điểm rằng mỗi thương hiệu cần tìm ra một “guardrail” của riêng mình và tìm cách đầu tư dài hạn để bảo vệ nó, vì đó chính là tài sản độc nhất mà khách hàng sẽ nhớ đến ở bạn.
Nếu bạn đang làm các công việc liên quan đến Creative/Strategy/Marketing/Planner thì nên follow ngay Newsletter của Chiến lược gia củ khoai tây. Mình từng tham gia một số webinar/workshop của các anh/chị/bạn bên này và rất ấn tượng với tư duy, kiến thức của mọi người.
Newsletter Đọc lắm cũng quên. Đọc chi cho phí? của tháng này có nhiều quan điểm hay được tổng kết từ các bài viết, thông tin bên ngoài: suy nghĩ về từ “nặng” trong cuộc sống, sự nguy hiểm của những thứ “generic”,…
Kẻ thù của Chiến lược và Sáng tạo là những thứ “Generic”- chung chung. Những từ mang ý nghĩa lớn, nghe có vẻ lớn lao, trọn vẹn, nhưng không truyền đạt một ý nghĩa và đường hướng cụ thể gì vì nó quá chung chung.
Tháng này mình cũng bắt đầu đọc một quyển sách mới là The Making of a Manager của Julie Zhuo (Former VP Product Design của Facebook). Mình biết đến sách này qua một bài review ngắn trên Facebook và quyết định mua ngay khi đọc lời tựa, “Đây là một ấn phẩm giúp những người chưa từng được đào tạo một cách chính thức trở thành một nhà quản lý tự tin.”
Đọc cuốn này, mình luôn cảm nhận được một sự liên kết chặt chẽ với từng trải nghiệm của chị tác giả lúc chị được đề bạt lên vị trí quản lý team trong khi chỉ là một nhân viên bình thường giữa đội ngũ. Nó giống với hoàn cảnh của mình nhiều năm trước, khi bỗng nhiên được sếp gọi đến và nhắn nhủ, “Chị sẽ kết thúc vị trí Lead team hết tháng này, em sẵn sàng thay vị trí của chị chứ?”, “Phòng mình sẽ tái cấu trúc lại đội nhóm và anh muốn Ly làm team lead.”
Càng đọc mình càng thấy đáng tiếc là sao không biết đến quyển sách này sớm hơn. Nhưng sau đó ngẫm lại thì mình tin vũ trụ gửi đến mình cuốn sách này giữa một hành trình mới của bản thân trong năm 2025 thì chính là tín hiệu để giúp mình cải thiện và nâng cấp kĩ năng về quản lý team.
“Khách hàng đã là nhân vật chính trong câu chuyện của chính họ. Họ không cần một vị cứu tinh. Họ chỉ cần một người dẫn đường, tức là ai đó giúp họ đạt được điều họ muốn nhanh hơn, dễ dàng hơn, ít đau đầu hơn.” Đó là ý chính trong bài viết Khách hàng thực sự chẳng hề quan tâm đâu! tháng này của chị Vân Anh.
Đọc và ngẫm nhiều các kiến thức, tư duy về Marketing như này, đặc biệt là về tâm lý hành vi người tiêu dùng, mình càng cảm thấy trân trọng công việc này nhiều hơn. Dù bên ngoài có nhiều định kiến, cảm nhận chủ quan về nghề Mar nhưng mình tin rằng vẫn luôn có những người làm nghề theo đuổi tư duy đúng đắn, tập trung vào khách hàng và mong muốn mang đến những giải pháp tiện lợi giúp cuộc sống của họ dễ dàng hơn. Chứ không phải chỉ tập trung vào sản phẩm, công ty, theo đuổi các giá trị phù phiếm bên ngoài mà quên đi sứ mệnh cốt lõi là người tạo ra sự thay đổi cho khách hàng của mình.
Cũng lại là một tình huống không biết trước thì mình bắt gặp cụm từ “5 Whys” trong một bài đọc về giải quyết vấn đề nên đi tìm hiểu rõ ràng hơn. Hóa ra Quy trình 5 Whys hay 5 câu hỏi Tại sao là một kỹ thuật được sử dụng trong việc giải quyết các vấn đề bất ngờ phát sinh trong công việc, cuộc sống.
Đây là kỹ thuật được phát triển từ tập đoàn ô tô Toyota trong chương trình đào tạo giải quyết vấn đề của công ty. Đúng như tên gọi, đây là một quy trình liên tục đặt ra 5 câu hỏi tại sao với một sự kiện hay thách thức xảy đến, cho đến khi tìm ra được cốt lõi của vấn đề. Mình sẽ áp dụng quy trình này trong một số trường hợp giải quyết vấn đề sắp tới.
Ví dụ về 5 câu hỏi tại sao (Nguồn: Buffer)
Tổng kết
Tưởng ngắn mà lại không ngắn. Bức thư 2000 từ này đã giúp mình tổng kết lại hành trình tự học và tìm kiếm tri thức mới trong một tháng nay.
Nếu bạn thấy ý tưởng nội dung này cũng khá ổn thì hãy thể hiện hành động gì đó để giúp mình nhận ra nhé.
Cảm ơn bạn đã đọc hết.
Ly Bui